سخن امام علی(ع) در مورد مذاکرات با دشمنان اسلام + متن کامل
از سیاسی ترین احادیث مولا علی (علیه السلام):
مبادا با دشمن قراردادى را امضاءکنید که قابل تفسیر باشد، و راه بهانه گیری و فریب در آن باز باشد!
و لا تعقد عقدا تجوز فیه العلل، و لا تعولن على لحن قول بعد التاکید و التوثقه
نهج البلاغه نامه 53
و لا تدفعن صلحا دعاک الیه عدوک و لله فیه رضى، فان فى الصلح دعه لجنودک، و راحه من همومک، و امنا لبلادک. ولکن الحذر کل الحذر من عدوک بعد صلحه، فان العدو ربما قارب لیتغفل فخذ بالحزم، و اتهم فى ذلک حسن الظن.
و ان عقدت بینک و بین عدوک عقده او البسته منک ذمه، فحط عهدک بالوفاء، و ارع ذمتک بالامانه، و اجعل نفسک جنه دون ما اعطیت. فانه لیس من فرائض الله شى ء الناس اشد علیه اجتماعا، مع تفرق اهوائهم، و تشتت آرائهم، من تعظیم الوفاء بالعهود، و قد لزم ذلک المشرکون فیما بینهم دون المسلمین لما استوبلوا من عواقب الغدر فلا تغدرن بذمتک، و لا تخیسن بعهدک، و لا تختلن عدوک. فانه لا یجترى ء على الله الا جاهل شقى. و قد جعل الله عهده و ذمته امنا افضاه بین العباد برحمته، و حریما یسکنون الى منعته، و یستفیضون الى جواره، فلا ادغال و لا مدالسه و لا خداع فیه و لا تعقد عقدا تجوز فیه العلل، و لا تعولن على لحن قول بعد التاکید و التوثقه. و لا یدعونک ضیق امر لزمک فیه عهد الله الى طلب انفساخه بغیر الحق، فان صبرک على ضیق امر ترجو انفراجه و فضل عاقبته، خیر من غدر تخاف تبعته، و ان تحیط بک من الله فیه طلبه لا تستقیل فیها دنیاک و لا آخرتک. [ نهج البلاغه فیض ص 1028 -1027. ]
ترجمه:
و صلحى را که دشمن پیشنهاد مى کند در صورتى که رضاى خدا در آن باشد هرگز از آن سرپیچى مکن زیرا به وسیله صلح لشکریانت آسوده مى گردند و خود نیز از تشویش و اندوه خاطر، راحت مى شوى و امنیت در شهرهاى زیر پوشش حکمرانى تو برقرار مى گردد. پس از استقرار صلح از دشمن خود کاملا و به شدت برحذر باش. زیرا دشمن چه بسا نزدیکى نموده و خود را صلح طلب نمایش مى دهد تا طرف را غافلگیر کند پس محکم کارى و احتیاط را بیشتر کن و خوش گمانى را درباره حیله گریهاى دشمن بکار مگیر و با سوءظن و بدگمانى برخورد کن و اگر میان خود و دشمن معاهده اى منعقد نمودى یا براى او بر عهده و ذمه خود مطلبى را قرار دادى به معاهده خود به طور کامل وفا کن. و آنچه را بر عهده و ذمه خود قرار دادى و پذیرفتى مراعات کن. و خود را در برابر عهد و پیمانى که بسته اى سپر کن. زیرا عموم مردم در هیچ یک از واجبات الهى با آن همه پراکندگى که در خواسته ها و نظریات خود دارند مانند اهمیت وفاء به معاهده ها اتفاق نظر ندارند. و به این امر و روش حتى مشرکین هم در میان خود با قطع نظر از اسلام و مسلمین ملتزم هستند. زیرا آنان نیز عواقب بد حیله گرى را براى عهدشکن آزمایش کرده بودند پس هرگز نسبت به تعهد و پیمانى که نموده اى نیرنگ و حیله گرى منما و تعهد خود را نقض مکن و براى دشمنت حیله گرى روا مدار زیرا هیچکس جز نادان شقى جرات مخالفت با خدا را ندارد و خداوند متعال قانون احترام به عهد و پیمان را با رحمت الهى خود میان بندگانش عامل امن و پناهگاهى قرار داده است که در منطقه ممنوعه آن بیارامند و در همسایگى آن با احساس امن زندگى خود را ادامه دهند پس هیچگونه دغل بازى و فریبکارى و نیرنگ را در تعهدها و پیمانها نباید راه داد و هیچ معامله اى را که مبهم و امکان اختلاف در آن وجود دارد منعقد مکن. و هرگز پس از تاکید و استحکام تکیه بر مغلطه کارى مکن و اگر تعهد الهى تو را در تنگنا قرار داد مبادا در صدد فسخ بناحق آن تعهد برآئى. زیرا شکیبائى تو بر تنگنائى که امید گشوده شدن و حسن عاقبت آنرا دارى بهتر از عذرخواهى است که از نتیجه ى بد آن بیمناک باشى و از بازخواست خداوندى که در دنیا و آخرت تو را فرا خواهد گرفت هراسناک گردى.